Artykuły

Lata 1831–1838

Działania wojenne powstania listopadowego ograniczyły produkcję szkła. Huta szkła została spalona 26 kwietnia 1831 roku podczas natarcia korpusu Pahlena na tylne straże wojsk polskich. Dzięki wsparciu rządu Królestwa Polskiego odbudowano ją, umorzono uprzednią pożyczkę i zapewniono udzielenie następnej. W 1832 roku w hucie uruchomiono nowy oddział malowania szkła. W malarni zatrudniano w latach 1832–1836 Gabriela Weissa, w 1836 roku Franciszka Weissa, a w 1837 Augustyna Waysa.

Kolejne wystawy krajowe z lat 30. XIX w. informowały o współzawodnictwie właściciela huty Ignacego Hordliczki z Wincentym Niepokojczyckim, właścicielem Huty „Zajączek” w Jasieniu. W 1833 roku jeden z badaczy im współczesnych, oceniając stan hutnictwa szkła w Królestwie Polskim, napisał: huta Zajączek jest największą w Królestwie; pod względem zaś celności wyrobów, równa się jej jedna tylko Barcząca, która większą jeszcze ilość szkła produkuje, niż Zajączek, ale w piękności jego i bogactwie szlifu, ta ostatnia Barczącą przewyższa. W 1838 roku obie fabryki pokazały na wystawie wyroby ze szkła kryształowego rżnięte lub brylantowane, z fabryki … w Barczący odznacza się ogromem i pięknością wazon kryształowy do owoców i kwiatów, którego cena jest złp. 2703. Barcząca zaprezentowała także szkła malowane oraz szkła na sposób amerykański według własnego patentowanego wynalazku prasowane, białe i kolorowe – talerzyki i profitki. Nagrody za wyroby przyznano w 1840 roku. Kontrakt dzierżawny z kupcami warszawskimi wygasł 15 czerwca 1838 roku i nie został przedłużony ze względu na kurczące się zapasy drewna opałowego. Hordliczko ulokował nową hutę szkła w Trąbkach koło Garwolina, pod nazwą „Czechy”, dokąd przeniosła się większość ze szklarzy z Huty Barcząckiej.

Cały artykuł dostępny jest w nr 1/2025 "Szkła i Ceramiki". Część I artykułu znajduje się w nr 4/2024 "Szkła i Ceramiki"  Zamów już teraz . 

Zdjęcie: Dzban z chłodnikiem, Barcząca, 1824–1838, dar Ignacego Hordliczki dla Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, Muzeum Narodowe w Warszawie